Zanim sięgniesz po kolejną sadzonkę, poznaj pojęcie Inwazyjnych Gatunków Obcych (IGO). To organizmy - w tym rośliny. które trafiły poza swój naturalny zasięg występowania, najczęściej za sprawą człowieka.
IGO są niebezpieczne, ponieważ w nowym środowisku często nie mają naturalnych wrogów, chorób ani szkodników, które utrzymywałyby ich populację w ryzach. To pozwala im na niekontrolowany rozrost, czyli inwazję. Skutek? Wypieranie gatunków rodzimych, zaburzanie ekosystemów i negatywny wpływ na lokalną bioróżnorodność.
Świadomy ogrodnik dba o to, by nie sadzić IGO, zastępując je gatunkami rodzimymi lub obcymi, ale nieinwazyjnymi. Twoja działka to część większego ekosystemu!
Przykład, którego należy unikać: Kolczurka klapowana
Jednym z gatunków, który jest na czarnej liście IGO i od którego należy trzymać się z daleka, jest kolczurka klapowana (Echinocystis lobata).
To co prawda szybkorosnące i dekoracyjne pnącze, ale jest wyjątkowo ekspansywne. Kolczurka klapowana ucieka z ogrodów i z pomocą nasion błyskawicznie opanowuje okoliczne tereny. Jej strategia inwazji jest wielopoziomowa:
- Konkurencja: Walczy z innymi roślinami o wodę, światło i składniki odżywcze.
- Zacienianie: Wspinając się po innych roślinach, odcina im dostęp do słońca.
- Allelopatia: Posiada szkodliwe właściwości chemiczne (kukurbitacynę), która w większych dawkach może być toksyczna dla ludzi i zwierząt.
Jeśli masz ją w ogrodzie, usuń ją. Jeśli planujesz jej zakup – zrezygnuj.
Bezpieczne pnącza i rośliny: Alternatywy dla IGO
Zamiast ryzykownych IGO, wybierz gatunki, które są równie piękne, ale bezpieczne dla środowiska. Postaw na sprawdzone pnącza, które dodadzą uroku Twojej przestrzeni bez ryzyka ekologicznego:
- Bluszcz pospolity
- Powojnik wielkokwiatowy
- Wiciokrzew pomorski
i kolejne:
- Powojnik górski
- Róża pnąca
- Wiciokrzew pomorski
- Kobea pnąca
- Wilec
- Groszek pachnący
- Akebia pięciolistkowa
- Tunbergia oskrzydlona
- Cytryniec chiński
Jak nie rozsiewać IGO?
Niewłaściwa utylizacja odpadów ogrodowych jest jednym z głównych winowajców rozprzestrzeniania IGO. Nasiona lub nawet niewielkie fragmenty korzeni inwazyjnych roślin mogą przetrwać w resztkach roślinnych, pryzmach kompostowych, a nawet ściekach.
Na przykład: Rdestowiec japoński jest w stanie odrosnąć z kłącza o długości zaledwie 0,5 cm! Wyrzucenie go na kompost bez odpowiedniej obróbki to prosta droga do kolejnej inwazji.